Duurzaam water aanleggen

Watertransportleidingen

Sinds 2002 voert Waternet in samenwerking met PWN het beheer over de WRK-leidingen. De N.V. Watertransportmaatschappij Rijn-Kennemerland (WRK) is een nutsbedrijf in de Nederlandse provincie Noord-Holland dat water uit de Lek en het IJsselmeer voorzuivert en levert aan waterleidingbedrijven en industrie.

Waternet heeft de zuidelijke tracés in beheer, van Nieuwegein naar de Amsterdamse Waterleidingduinen, de zogenoemde WRK-1 en WRK-2 (aanleg in 1952-1957 en 1963-1968). PWN beheert de WRK-3 (aanleg 1975-1981), dat zijn water inneemt vanuit het IJsselmeer bij Andijk. Het gaat om een flink tracé: de betonnen leidingen beslaan maar liefst 300 kilometer. Elke buis is 6 meter lang en heeft een diameter van 1200 tot 1500 mm.

Problemen in de buizen

Al zo’n 25 jaar geleden kwamen ze erachter dat er problemen in de betonwapening zaten van sommige buizen. Het vermoeden is dat er een fout zit in het productieproces in 1964. De vraag is waar? De slechte buizen zijn verspreid door het hele gebied en moeilijk te traceren.

De meettechnieken zijn enorm vooruit gegaan. Op een kar met geavanceerde meetapparatuur duw je met twee personen door de kilometerslange leiding heen. Ze meten de voegen tussen de betonnen buisdelen handmatig op en ze scannen de draadwapening met elektromagnetische pulsen om te zien of er defecten zijn’, vertelt Piet Rens, Projectleider / Hoofduitvoerder. ‘De leiding is natuurlijk uit bedrijf en leeggepompt. De afsluiters zijn dichtgezet en vergrendeld met meerdere sloten “Dubbel Blok “. Je wilt natuurlijk niet dat het slot per ongeluk opengaat.’   

Blijkt tijdens de inspectie de voegwijdte de grenswaarde van 68 mm te overschrijden, dan moet er een reparatiemanchet in de buis. ‘Maar wanneer er tijdens de elektromagnetische inspectie afwijkingen worden aangetroffen, is er meer nodig’, vertelt Piet. ‘De buis kan namelijk bezwijken als er in de draadwapening te veel breuken zijn.’ Er is toen besloten dat een aantal buizen met spoed moesten worden vervangen.

Deze EM-inspecties worden veelal door Pure Technologies Ltd. uit Canada uitgevoerd. Vorig jaar september heeft A.Hak samen met hen dan ook inspecties uitgevoerd in de buizen.

Eén van de twee leidingen is buitenbedrijf gesteld

In het tracé tussen Abcoude en Breukelen moesten maatregelen getroffen worden om de buizen tegen opdrijven te beschermen. Het veenlandschap is de afgelopen decennia dusdanig gezakt dat er te weinig gewicht op de buizen ligt.

Piet, die verantwoordelijk was voor de voorbereiding, vertelt over de minutieuze operatie: ‘Om de integriteit van de leidingen te waarborgen, hebben we het maaiveld verlaagd tot aan de bovenkant van de leidingen. De leiding die in bedrijf blijft, heeft op deze manier nog steun van de grond. De te vervangen leiding is vervolgens verder ontgraven. Als de leiding vrij gegraven is, pompen we de leiding via het mangat eerst leeg, omdat er ook nog de nodige zinkers in zitten gebeurt dat met een lange blinde drain. Na het leegpompen gaan we inwendig de locatie uitmeten, zitten we bij de juiste buis tijdens die actie meten we ook de drie voegen voor en na de verbreking als controleslag daarna nemen we er met een speciale lintzaag een stuk van circa 0.5 meter uit. Vervolgens pellen we de mof en de spie om te voorkomen dat er krachten komen op de volgende buis die dan uit zijn voeg kan lopen.

Om ervoor te zorgen dat de eerstvolgende verbinding in de te verbreken buis intact bleef moest het team speciale beugels laten maken. ‘Die zetten we direct naast de mof om de leiding. Met damwandplanken aan weerskanten van de mof zorgen we ervoor dat de eerstvolgende mof-spie verbinding intact blijft tijdens het verbreken van de leiding.’  

Natuurlijk moest het team de leiding die wel in bedrijf blijft goed borgen. Piet: ‘Dit doen we door smalle damwandplanken te plaatsen aan weerskanten van de leiding ter hoogte van de spie-mof verbindingen. Over de leiding heen verbinden we deze damwandplanken met zware stalen He-A balken.’ De verwijderde betondelen vervangt het team vervolgens door een stalen leiding die met speciale hulpstukken in de bestaande leiding wordt geplaatst. Deze stalen leiding is aan de buitenzijde voorzien van een Pe-coating en aan de binnenzijde van een cementlining.’ De stalen buisdelen worden met lassen aan elkaar verbonden.

Nadat een reparatie uitgevoerd is betreden we, na het nemen van de verplichte voorzorgsmaatregelen, de buis via het eerstvolgende mangat, vertelt Piet. ‘Ter controle meten we de voegen van de eerste drie verbindingen voor en na de reparatie. Ook brengen we cement aan op de locatie van de las, zodat de lining weer één geheel vormt.’ 

De herstel werkzaamheden worden door Waternet geregeld gecontroleerd en er is dan ook dagelijkse contact met de toezichthouder. ‘De samenwerking met Waternet en de interesse in het werk wat wij verrichten is zeer prettig’ aldus Piet.

Piet Rens is al jaren werkzaam in de aannemerij en met name in de ondergrondse water infrastructuur. Om veilig en snel tussen de werklocaties in Vinkenveen en Nieuwer Ter Aa te komen gebruikt Piet een E-Bike, dit is zowel maatschappelijk verantwoord als efficiënt qua reistijd!