Warmte is een pittige uitdaging
HVC is verantwoordelijk voor het duurzaam afvalbeheer en produceert duurzame energie voor 52 gemeenten, 9 waterschappen, bedrijven en particulieren. Door energie op te wekken met de warmte die bij afvalverbranding vrijkomt hoeven geen fossiele brandstoffen verbrand te worden. “Wij helpen onze partners bij het realiseren van de duurzame doelstellingen.” Met Arjan ten Elshof gaan we in gesprek over de ontwikkelingen binnen de wereld van warmte en geothermie.
Aanzienlijk minder CO2-uitstoot
HVC maakt slim gebruik van warmte die vrijkomt bij afvalverbranding en verbrandingsprocessen van hout en slib. Met deze restwarmte worden huishoudens en bedrijven in een gesloten systeem voorzien van warmte en warm water, zonder dat daarvoor andere energiebronnen worden aangesproken. Bij het verbranden van afvalhout en restafval komt veel energie vrij.
De warmte die overblijft vanuit dit verbrandingsproces wordt gebruikt voor de voeding van het warmtenet. Het resultaat van dit proces is een aanzienlijke vermindering van de totale CO2-uitstoot. Dit sluit aan bij de HVC langetermijnvisie; gemeenten stap voor stap van het gas af helpen.
Arjan vervolgt: “Dat betekent dat we op een andere manier ons huis gaan verwarmen. Voor veel gemeenten is dat een behoorlijke uitdaging. In Sliedrecht hebben we dit inmiddels ervaren.”
100% duurzame warmte
In Sliedrecht zijn alle pijlen gericht op aardwarmte als duurzame bron. Vanaf januari 2024 legt A.Hak in opdracht van HVC een nieuwe leiding aan van Sliedrecht, onder de Merwede-rivier door, naar Dordrecht. Via deze leiding wordt straks 100% duurzame warmte geleverd aan het warmtenet Sliedrecht. Vanaf dit jaar kan de duurzame slibverwerkingsinstallatie (SVI) van HVC de warmte leveren voor Sliedrecht. Rond het tweede kwartaal 2025 levert HVC 100% duurzame warmte gewonnen uit rioolslib aan het warmtenet Sliedrecht.
Volledig energieneutraal
Begin 2018 is een begin gemaakt om van Sliedrecht een volledig energie neutrale gemeente te maken. De bewoners, HVC en de gemeente bouwen samen aan een duurzame toekomst. Een toekomst waarin nieuwe en bestaande woningen via warmtenet Sliedrecht duurzame warmte krijgen. Deze aanpak gaan we de komende jaren steeds meer zien in gemeenten.
“Het ontwikkelen van een warmtenet kan jaren duren. We bepalen samen met A.Hak de route van de leidingen, waar deze aangelegd worden in de grond en waar een duurzame warmtebron aanwezig is.”
Arjan ten Elshof
Een bijzondere bron
HVC heeft in Dordrecht een eigen afvalverwerkingsfabriek die warmte produceert. Arjan: “Bij het verbranden van het restslib vanuit onze riolering komt warmte vrij. Die warmte wordt hergebruikt en komt voor een deel in het warmtenet terecht. Ze noemen deze fabriek in de volksmond ook wel de ‘poepfabriek’. Maar als we die warmte niet zouden afvangen en hergebruiken voor warmte voor huizen, dan gaat het vervuild de lucht in. Deze bron kwalificeert zich daarom als zeer duurzaam.”
Samen op weg naar 2050
In de warmtetransitie is aardwarmte één van de duurzame energiebronnen waar de overheid op inzet. Aardwarmte draagt bij aan het verminderen van het aardgasgebruik in Nederland. De geothermie-sector wil groeien van 24 installaties naar 700 in het jaar 2050. Hiermee moeten kassen verwarmd worden en tot 4 miljoen huishoudens van warmte worden voorzien. Afhankelijk van de uitkomsten van pilotprojecten kan ook ultra diepe geothermie in de toekomst worden ingezet.
“Alle Nederlandse gemeenten moeten een Transitievisie Warmte opstellen. Hierin wordt een tijdsplanning opgesteld voor het verduurzamen van de wijken. HVC en A.Hak ondersteunen samen gemeenten bij de mogelijkheden en de ontwikkeling van een warmtenet zoals de bepaling van het tracé, materiaal, aanlegtechniek en omgevingsmanagement.” aldus Arjan.
Specs: Hoe werkt warmtewinning?
Heet water van 70 tot 90C wordt van 2 tot 3 km diep opgepompt en uitgekoeld terug de grond in gepompt. Geothermie is een duurzame manier van warmtewinning voor het verwarmen van kassen (en woningen). Met geothermie halen we warmte uit de ondergrond waarmee we onze huizen, gebouwen en kassen kunnen verwarmen.
Kassen verwarmen gebeurt nog veel met gas, maar het gebruik van aardwarmte voor het verwarmen van kassen neemt snel toe. Het boren naar aardwarmte gebeurt op plaatsen waar watervoerende aardlagen zijn die voldoende dik en waterdoorlatend zijn. Het warme water wordt opgepompt, waarna de warmte uit het water benut kan worden.
Boven de grond is anderhalf voetbalveld aan ruimte nodig voor een boorlocatie. Op de locatie worden twee putten geboord: een productieput en een injectieput. Deze putten worden samen een doublet genoemd. Via de productieput wordt warm water omhoog gepompt uit de aarde. De warmte van dit water wordt gewonnen via een warmtewisselaar.
Vervolgens gaat het afgekoelde water terug de aarde in via de injectieput. Om te voorkomen dat het water rond de productieput afkoelt door het teruggepompt water, zit er ondergronds 1 tot 1,5 kilometer afstand tussen de putten. Bovengronds zitten de putten slechts enkele meters van elkaar af.