Aardwarmte voor de glastuinbouw
Samenwerkingsverband Trias Westland gaat aardwarmte gebruiken als natuurlijke bron voor een warmtenet in het Westland. De glastuinbouw, grootverbruiker van energie, ondergaat daardoor een enorme verduurzaming. A.Hak legt de leidingen aan.
Trias Westland heeft als doelstelling om de glastuinbouw in het Westland veel duurzamer te maken. Door niet meer te verwarmen met aardgas maar met aardwarmte of geothermie is een forse beperking van de CO2-uitstoot te behalen. Diep in de aarde bevinden zich watervoerende lagen met water dat van nature warm is. Wanneer je in Nederland de grond in gaat, neemt de temperatuur per kilometer diepte gemiddeld met zo’n 30 graden Celcius toe. Dit warme water kan gebruikt worden als energiebron voor een warmtenet.
Vier kilometer diep
Trias Westland wilde onderzoeken of de Triaslaag, op zo’n vier kilometer diepte, een goede aardlaag was voor rendabele waterwinning. Een proefboring uitgevoerd op deze spectaculaire diepte leverde wel heel veel informatie op over de bodemsamenstelling in het Westland, maar liet tegelijkertijd zien dat deze laag niet geschikt was voor de rendabele winning van warm water voor een warmtenet. Op een wat kleinere diepte, maar nog altijd 2,7 kilometer onder het aardoppervlak, trof men in de Onder Krijtlaag wel uitstekende omstandigheden aan voor warmwaterwinning.
De naam Trias Westland was toen al gevestigd en is dus gebleven, ondanks het feit dat de Triaslaag in het project geen rol van betekenis meer speelt. De Onder Krijtlaag, meer specifiek het Delftzandsteen, speelt die rol zeer zeker wel. De warmteopbrengst van deze laag lijkt de eerdere verwachtingen te gaan overtreffen. Als in de tweede helft van 2019 het eerste deel van het warmtenet wordt opgeleverd zullen 49 tuinders gebruikmaken van de warmte uit deze aardlaag.
Drukke ondergrond
Bij de aanleg van dit warmtenet kwamen de specialisten van A.Hak in beeld. Zij troffen in het Westland een pittige uitdaging aan. Wie het gebied een beetje kent, weet dat het er aardig vol staat. Huizen, bedrijfsgebouwen en natuurlijk de eindeloze kassen staan er langs smalle wegen en heel veel sloten. Onder de grond is het ook al druk, er ligt al een heleboel infrastructuur onder de wegen en de bermen. ‘Een hele uitdaging om hier de routing voor een geheel nieuw warmtenet te bepalen’, zegt projectleider Ronnie Kerdijk van A.Hak. ‘En om het vervolgens zonder problemen tussen de bestaande kabels en leidingen aan te leggen. ’
‘Er wordt hier 18,5 megawatt aan energie uit de bodem gehaald’, vervolgt Kerdijk, ‘met warm water dat van 2.700 meter diepte komt. Vanuit de bron wordt het water naar een warmtewisselaarstation geleid dat de druk en temperatuur reguleert en het water ook filtert. Daarna wordt het doorgepompt naar het dertien kilometer lange leidingstelsel.’
Werken in bouwteam
Voor de aanleg van het warmtenet is gekozen voor samenwerking in een bouwteam. In een traditionele relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer wordt het werk aanbesteed nadat de opdrachtgever een ontwerp heeft gemaakt of heeft laten maken door een engineeringsbedrijf. De aannemer die het werk gegund krijgt, realiseert vervolgens dat ontwerp. Bij dit project is het op veel plaatsen een hele uitdaging om de leiding in te passen in de wirwar van bestaande ondergrondse infrastructuur. Is de beste plek gevonden dan moet de juiste uitvoeringstechniek daarbij gezocht worden. Soms is graven beter en in andere gevallen wordt er voor een boring gekozen.
Het bouwteam, bestaande uit opdrachtgever Trias Westland, Rotterdam Engineering, A.Hak, Welvreugd en leidingleverancier Logstor, pakt deze uitdagingen stuk voor stuk aan gedurende het project. Op deze manier wordt de creativiteit en kennis van alle betrokkenen optimaal benut en worden er vooraf geen ontwerpbeslissingen genomen die in de uitvoering onhaalbaar blijken te zijn.
Strak tijdpad
‘Door in een bouwteam samen te werken komen we samen tot het beste ontwerp en de meest geschikte uitvoeringsmethode. Een heel andere manier van werken die erg goed werkt wanneer alle partijen intensief met elkaar samenwerken.’ En dat was bij dit project zeker het geval. ‘Engineering en aanleg liepen vrijwel gelijk op. Soms waren anderen nog bezig vergunningen aan te vragen of onderhandelingen aan het voeren met landeigenaren terwijl de uitvoering van de werkzaamheden al bijna begon.’ Het heeft tot nu toe geleid tot een project dat is uitgevoerd volgens een strak tijdpad, een kostenbesparing van zo’n dertig procent en een trotse projectleider.