‘Een briefje in de bus is niet genoeg’
‘Projecten verlopen zoveel beter wanneer de contacten met de omgeving goed zijn’, zegt Ilkel Taner, omgevingsmanager bij Rijkswaterstaat. ‘Mits organisaties werk maken van de professionalisering van de rol van omgevingsmanager.’
Na haar opleiding HTS Weg- en Waterbouw en werkervaring bij het Havenbedrijf Rotterdam, begon Ilkel Taner in 2000 bij Rijkswaterstaat. In 2006 koos ze heel bewust voor een functie als omgevingsmanager. ‘Rijkswaterstaat had toen Integraal Projectmanagement (IPM) ingevoerd, waarbij projecten worden geleid door een integraal team bestaande uit een projectmanager, manager projectbeheersing, technisch manager, contractmanager en een omgevingsmanager. Van die laatste rol werd ik meteen enthousiast door de wisselwerking tussen techniek en klant.’
MONDIGE SAMENLEVING
IPM werd mede ingevoerd omdat Rijkswaterstaat werd gezien als een staat in een staat die weinig transparant opereerde. Projectmanagers hadden te veel macht en budgetten werden regelmatig overschreden. ‘Omgevingsmanagers betrekken de belanghebbenden bij onze projecten. De functie past tegenwoordig misschien nog wel beter bij de tijdgeest dan in 2006’, zegt Taner. ‘RWS voert steeds complexere projecten uit, terwijl de omgeving steeds mondiger wordt. De samenleving zou het niet meer accepteren als we de omgeving niet zouden betrekken.’
‘In het begin waren we zo’n beetje het afvoerputje van de projectorganisatie. De taken die bij anderen bleven liggen, kwamen op ons bordje terecht. Dat veranderde toen duidelijk werd dat omgevingsmanagement echt iets opleverde. Nu is de omgevingsmanager een volwaardig lid van het projectmanagementteam met externe en interne communicatie in het takenpakket, naast vergunningstrajecten op het gebied van grondwerk, kabels en leidingen en milieu, verkeers- en mobiliteitsmanagement. Projecten verlopen zoveel beter wanneer de contacten met de omgeving goed zijn en de faalkosten nemen aanzienlijk af, onder andere omdat er minder geprocedeerd wordt.’
PROFESSIONALISERING
Hoe succesvol een omgevingsmanager ook is, weerstand blijft er altijd. ‘En dat is ook logisch bij projecten die ingrijpend zijn voor de leefomgeving en de mobiliteit van mensen’, vindt Ilkel. ‘Maar het helpt altijd wanneer je de bezwaren van de omgeving serieus neemt. Je inleven in hun situatie en ook inhoudelijk terugkoppelen wanneer je iets niet kunt oplossen.’
Omgevingsmanagement serieus nemen is meteen ook Ilkels belangrijkste advies voor bedrijven die betrokken zijn bij de projecten van Rijkswaterstaat. ‘Je komt er niet door even een briefje in de buis te doen bij omwonenden. De hele organisatie moet doordrongen zijn van het belang van omgevingsmanagement. Omgevingsmanager moet ook geen functie zijn die iemand erbij doet. Directies moeten werk maken van de professionalisering van de functie binnen hun bedrijf. Al is het maar omdat daar bij aanbestedingen veel punten mee te verdienen zijn.’
DE VOLGENDE STAP
Rijkwaterstaat zet inmiddels de volgende stap: van projectgerelateerd naar gebiedsgericht en strategisch omgevingsmanagement. ‘We gaan daarbij steeds meer partnerschappen aan met stakeholders. De uitdaging is om daarbij steeds naar een gezamenlijk belang te zoeken en dat ook langere tijd vast te houden.’