Rob Bleeker zit midden in de wereld van het bouwrecht en aanbestedingsrecht. Als advocaat bij Rozemond Advocaten heeft hij een uitgebreide ervaring opgebouwd in het adviseren en vertegenwoordigen van cliënten binnen de bouwsector. Het proces van het oplossen van bouwgeschillen vereist vaak geduld en samenwerking tussen de advocaat en de klant.

Het belangrijkste is om te beseffen dat zolang er naar een oplossing wordt gezocht en de klant meewerkt, men op zoek is naar overeenstemming. Zodra dat niet langer het geval is, wordt het tijd om een pas op de plaats te maken en met juridische argumenten sterker te staan.

Rob Bleeker: “In de wereld van de bouwsector komt het soms voor dat advocaten worden ingeschakeld om geschillen voor te leggen aan de rechter. Hoewel het een wapen is dat men liever niet inzet, is het soms noodzakelijk. Gelukkig zijn er maar weinig opdrachtgevers die zich niet correct gedragen, maar wanneer dat wel het geval is, is het geruststellend te weten dat een rechter ze kan terechtwijzen.”

Toenemende complexiteit
Bleeker ziet als advocaat en docent in het bouwrecht dat er steeds meer juristen en contractmanagers nodig zijn om het vakgebied in goede banen te leiden. Hij beschouwt dit echter niet per se als een positieve ontwikkeling. In het verleden waren standaardcontracten de norm en was juridische betrokkenheid dus ook minimaal. De toenemende complexiteit van bouwcontracten en de behoefte aan risicobeheer hebben echter geleid tot een grotere afhankelijkheid van juridische expertise. Als gevolg daarvan spelen juridische professionals nu een meer integrale rol bij de uitvoering van bouwprojecten, zowel aan de kant van de opdrachtgever als aan de kant van de aannemer.

Twee-fasencontracten zijn de toekomst
Een nieuwe benadering van contracten, waarbij technische experts meer inbreng hebben en juristen minder, kan kosten en risico’s aan beide kanten verminderen en zorgen voor een betere samenwerking.

Dit kan het beste worden bereikt door het gebruik van twee-fasencontracten, waarbij zowel het ontwerp als de realisatie samen worden besproken. De opdrachtgever blijft betrokken en er wordt samengewerkt bij de inkoop. Dit bevordert het werkplezier en vermindert wantrouwen tussen de partijen, en leidt tot beter beheersbare kosten.
Deze benadering wordt al veel gebruikt bij waterschappen en opdrachtgevers in de energiesector tonen ook interesse. Contracten als de EU302 van TenneT zijn met deze uitgangspositie ontstaan. A.Hak werkt nu ook volgens zo’n contract samen met TenneT om ondergrondse verbindingen te realiseren. Dit biedt veel mogelijkheden voor langdurige samenwerkingen.

Standaardiseren
Het creëren van duidelijkheid in de rollen is van groot belang, volgens Bleeker. Hij is een voorstander van het standaardiseren van twee-fasencontracten, waaraan hij momenteel werkt. Dit zorgt ervoor dat het meteen duidelijk is wat er voor een project nodig is en vermindert de noodzaak om steeds opnieuw juridische formuleringen te maken. Het doel is om dit model vervolgens breder toe te passen.

Bouwteams en aanbestedingen
Het werken in bouwteams helpt bij het verduidelijken van die rollen. Bleeker: “Zodra het team is samengesteld, kan alle energie die erin wordt gestoken vooruitgang betekenen. Door vanaf het ontwerp samen te werken, kunnen er meer voordelen worden behaald, zoals het gebruik van andere werkmethoden en technieken. In bouwteams draait het om maximaal onderling vertrouwen en het selecteren van de beste partner op basis van kennis en expertise. Natuurlijk wordt er ook gestreefd naar de laagst mogelijke integrale kostprijs.”

Doen wat we beloven
EMVI beloftes bij aanbestedingen verdienen het ook om te worden nagekomen. De EMVI boete bijvoorbeeld is een methode die kan worden opgenomen in het contract om aannemers aan te moedigen de bouwwerkzaamheden conform hun aanbieding uit te voeren. Er zijn steeds meer vragen en klachten over deze boetes, omdat ze vaak onduidelijk en buitensporig lijken te zijn. Het bespreken van dit onderwerp via aanbestedingsplatforms voelt ongemakkelijk, zoals Herremans opmerkt. Toch moeten de vragen wel gesteld worden. Het is altijd beter om dit van tevoren in de aanbesteding te bespreken in plaats van achteraf.